Lof van de rechter geschreven door een advocaat, het boek van Piero Calamandrei wordt nogal veel geciteerd. Ooit kregen alle TPR-abonnees dit boek, het staat dus in veel bibliotheken.

Calamandrei gaat uit van het vertrouwen in de rechter als eerste vereiste voor de advocaat. Dit vertrouwen kreeg even een deukje, op het ogenblik dat nogal wat merkwaardigheden over een examen de kop op staken. Twee confraters, die rechters effectief willen vertrouwen, hadden de moed om de klok te luiden. Gewetensproblemen in de verhouding tussen advocaten en rechters, Calamandrei zou er nog een mooi hoofdstuk hebben kunnen over schrijven in zijn zeer lezenswaardig boek. Maar bij het zien van wat er gebeurd was, had Calamandrei wellicht gehuild. Wellicht, de feiten kennen we nog niet, het vermoeden van onschuld bestaat, ieder heeft recht op verdediging, en zelfs wie in de fout gaat heeft ook recht op verdediging en morele bijstand.

Maar het mededogen in een rechtsstaat, en als advocaat weten we er alles van, mag dan anderzijds niet ontaarden in het ongenadig het leven zuur maken van wie durfde te getuigen. Want als dat de handelwijze wordt van de onderzoekers, wie zal dan nog in de toekomst zijn nek uitsteken en onrecht aanklagen?

Het kiezerskorps van de balie heeft de klokkenluidster tot lid van de Raad gekozen. Een duidelijk signaal.

De klokkenluider werd opgeroepen voor een nieuw getuigenverhoor, op zich is het toe te juichen dat de waarheidsvinding intensief gebeurt. Maar op het ogenblik dat hij daar niet kan of wil op ingaan, wordt er niet diplomatisch nog eens contact opgenomen, gezocht naar een betere datum, neen, er wordt een bevel tot medebrenging uitgevaardigd. Alsof de getuige een soort gangster zou zijn die desnoods geboeid naar het Justitiepaleis moet worden gesleept.

Als balie mogen we dat niet accepteren. Een moedig advocaat wordt niet op deze wijze behandeld en punt aan de lijn.

Ook over deze Brusselse werkwijze zou Calamandrei wellicht even gehuild hebben.

Zou de Hoge Raad niet beter een examen uitschrijven voor empathisch onderzoeksrechterschap?

Minimaal respect voor de advocaat zou ook al veel waard zijn.
 

Bart Staelens