Sinds 1 januari 2012 is er een protocolakkoord van kracht tussen de bij Assuralia aangesloten rechtsbijstandsverzekeraars, de OVB en de OBFG. Voordien bestonden er ook al aparte protocolakkoorden tussen Assuralia en de beide Ordes apart.

Gewezen stafhouder Frédéric Busschaert, expert verzekeringen binnen de raad van de Orde, laat zijn licht schijnen over de doelstellingen van het protocol en de werking van de GCR.

 

De rechtsbijstandsverzekering is een verzekeringsovereenkomst waarbij de verzekeraar zich verbindt diensten te verrichten en kosten op zich te nemen, teneinde de verzekerde in staat te stellen zijn rechten te doen gelden, als eiser of als verweerder, hetzij in een gerechtelijke, administratieve of andere procedure, hetzij los van enige procedure (art. 154 Wet Verzekeringen – 4 april 2014).

Het is evident noodzakelijk dat, om een goede samenwerking tot stand te brengen tussen de rechtsbijstandsverzekeraars en de advocatuur, er afspraken worden gemaakt. Deze afspraken resulteerden onder meer in een protocolakkoord afgesloten tussen de bij Assuralia aangesloten rechtsbijstandsverzekeraars enerzijds en de OVB en de OBFG anderzijds (protocolakkoord d.d. 3 november 2011, in werking getreden op 1 januari 2012).
 

Doelstelling

Tussen de rechtsbijstandsverzekeraar en de advocaat kunnen er in concrete dossiers discussies rijzen, onder meer over de beleidslijnen van het protocol, die niet opgelost geraken in gemeen overleg.

In voormeld protocol werden gemeenschappelijke beleidslijnen vastgelegd om een goede samenwerking tussen de rechtsbijstandsverzekeraars en de advocatuur na te streven. Volgens deze beleidslijnen speelt de advocaat een belangrijke rol om de cliënt te informeren over de rechtsbijstandsverzekering, staat rechtstreeks overleg tussen de advocaat en de rechtsbijstandsverzekeraar centraal en respecteert de rechtsbijstandsverzekeraar het beginsel van de vrije keuze van de advocaat.

Om op snelle en efficiënte wijze voor deze geschillen een oplossing te vinden ‘bij blijvende onenigheid’, werd de Gemengde Commissie Rechtsbijstandsverzekering (GCR) opgericht.

Samenstelling GCR

De GCR is een paritaire commissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van rechtsbijstandsverzekeraars en advocaten. Zij bestaat uit twee advocaten, waarvan één voorzitter en twee vertegenwoordigers van de verzekeraars, die advies verlenen over de voorgelegde geschillen.

De samenstelling wordt iedere twee jaar vernieuwd. De ‘vaste’ leden-advocaten worden door de algemene vergadering van de OVB verkozen na stemming over alle individuele kandidaten. De niet vaste leden-advocaten worden door hun eigen stafhouder aangeduid om deze functie waar te nemen gedurende twee jaar. De mandanten zijn hernieuwbaar.

De OVB ondersteunt de werking van de GCR via permanente en actieve administratieve en juridische input van medewerkers.

Twee subcommissies

In de praktijk zijn binnen de GCR twee deelcommissies ontstaan, de ‘commissie erelonen’ en de ‘commissie saisine’.

In de ‘commissie erelonen’ buigen de leden van deze commissie zich over ereloonbetwistingen (te hoog uurloon, de verplaatsingskosten buiten proportie, aangerekende uren te veel, …).

De ‘commissie saisine’ behandelt betwistingen inzake het ‘moment’ waarop de advocaat mag optreden (vanaf wanneer is de tussenkomst gedekt?) of nog anders, vanaf wanneer neemt de rechtsbijstandsverzekering de staat voor kosten en ereloon ten laste.

 

Procedure

Bij een gerezen discussie kan de advocaat of de rechtsbijstandsverzekeraar eenzijdig een schriftelijk en gemotiveerd verzoekschrift overmaken aan de GCR (de OVB stelt een modelverzoekschrift ter beschikking). De vier zetelende leden nemen het dossier door en komen na overleg op de zitting (desgevallend ook na partijen op hun verzoek te hebben gehoord op de zitting) tot een gemotiveerd advies, als oplossing van het voorgelegde geschil. Artikel 14 van voormeld protocol bepaalt dat uitspraak dient te worden gedaan binnen een maand na het sluiten van de debatten. Het advies wordt daarna binnen de kortst mogelijke termijn schriftelijk meegedeeld aan de partijen en hun eventuele raadslieden. Het advies is niet bindend en er is geen verhaal mogelijk.

Het kan niet worden voorgelegd in rechte, behalve door de betrokken partijen en uitsluitend in de procedure tussen de advocaat en de rechtsbijstandsverzekeraar in het kader van het dossier waarin het advies werd verstrekt.

De procedure voor de GCR is kosteloos.

De ‘commissie saisine’ behandelt vrij geregeld de discussie die ontstaat in het kader van de objectiviteitsclausule (art. 157 Wet Verzekeringen). De objectiviteitsclausule beslecht de discussie inzake het verschil van mening tussen de rechtsbijstandsverzekeraar en de verzekerde over de gedragslijn die zal worden gevolgd voor de regeling van een schadegeval na kennisgeving door de rechtsbijstandsverzekeraar van diens standpunt of van diens weigering om de stelling van de verzekerde te volgen. De verzekerde heeft hoe dan ook het recht een advocaat van zijn keuze te raadplegen, en dit onverminderd de mogelijkheid om een rechtsvordering in te stellen. Zo de advocaat het standpunt van de verzekeraar bevestigt, wordt aan de verzekerde de helft terugbetaald van de kosten en honoraria van deze raadpleging. Indien de geraadpleegde advocaat de stelling van de verzekerde bevestigt, is de rechtsbijstandsverzekeraar, ongeacht de afloop van de procedure, ertoe gehouden zijn dekking te verlenen met inbegrip van de kosten en honoraria van de rechtspleging.

Zoals reeds onderstreept kunnen alle voormelde discussies eenzijdig worden voorgelegd aan de GCR. Uitzondering op deze eenzijdigheid is de vraag of een rechtsbijstandsverzekeraar al dan niet dekking dient te verlenen (ook hiervoor stelt de OVB een modelverzoekschrift ter beschikking). Deze problematiek kan enkel en alleen aan de GCR worden voorgelegd als beide partijen akkoord gaan, aangezien dekkingsgeschillen in principe eerder geschillen zijn tussen verzekerde en verzekeraar, dan tussen advocaat en verzekeraar. Ook dit advies gegeven door de GCR is niet bindend.

Ik kan enkel maar een warme oproep doen om zoveel mogelijk gebruik te maken van de GCR. De ervaring leert mij dat de beslissingen van de GCR, ook al zijn deze niet bindend, vaak spontaan en snel worden uitgevoerd.

 

Frédéric Busschaert