Het Hof van Cassatie heeft bij arrest van 18 september 2020 het OVB-reglement ‘betreffende de advocaat en insolventie’ vernietigd. Dat reglement voorzag dat een advocaat die failliet verklaard wordt, ambtshalve weggelaten wordt van het tableau. Opzet was de cesuur te maken met de voorbije activiteit, en dit onverminderd de mogelijkheid om onmiddellijk opnieuw herinschrijving te vragen.

Het Hof benadrukt eerst dat de OVB inderdaad bevoegd is om maatregelen uit te vaardigen wanneer dat vereist is voor de eer, de rechten en de gemeenschappelijke beroepsbelangen van hun leden, voor de loyauteit in het beroep of voor de behartiging van de belangen van de advocaat en de rechtzoekende, alsmede dat de wet uitdrukkelijk voorziet dat de balies deze maatregelen moeten toepassen. Tevens benadrukt het Hof de geldigheid van de bestaande regels rond weglating wegens onverenigbaarheden of schrapping als sanctie, door te voeren met toepassing van de rechtspleging in tuchtzaken.

Echter kan het Hof toetsen of voorgeschreven regels nuttig en passend zijn voor het te bereiken doel. Hier is het Hof, in het licht van de doelstellingen van de insolventiewetgeving, zoals deze ook steun vinden in Europese richtlijnen, van oordeel dat het faillissement van een advocaat enkel mag leiden tot de stopzetting van de activiteit, maar niet tot het automatische verlies van toegang tot het beroep en het verhinderen of bemoeilijken van heropstart. Het Hof is van oordeel dat de ambtshalve weglating als gevolg van het loutere faillissement kennelijk onredelijk is.

Eerder oordeelde het Hof van Beroep Gent in een concreet geschil in gelijkaardige zin, waarover stafhouder Mr. Rik Crivits deze bijdrage schreef.