Vicestafhouder Stefan Pieters rapporteert over de algemene vergadering van de OVB.

 

1. Alex TALLON (gewezen Stafhouder Brussel Nederlands), derde ondervoorzitter van de CCBE, gaf toelichting en duiding bij een verdrag dat in voorbereiding is door de Raad van Europa (https://www.coe.int/nl/web/about-us/who-we-are).

Op Europees niveau wordt het beroep slechts beperkt beschermd: een aanbeveling (nr. R(2000) 21) over de vrijheid om het beroep van advocaten uit te oefenen van de Raad van Europa is bijna 25 jaar oud en niet bindend.

In 2018 riep de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (PACE), met de steun van CCBE, het Comité van Ministers op om een advocatenverdrag op te stellen. De laatste erkende de problematiek en vroeg in april 2020 aan het Europees Comité voor Juridische Samenwerking (CDCJ) om een haalbaarheidsstudie op te stellen, met positief gevolg: er was voldoende rechtvaardiging voor een (bindend) instrument ten behoeve van de advocatuur.

Een expertencomité werd opgericht en aan het werk gezet. De laatste 3 jaar werd gewerkt aan een verdragstekst die in september 2024 werd gefinaliseerd. De volledige titel van het instrument is “the Convention on the protection of the profession of lawyer.”

De CCBE kwam ook tussen als observeerder en werd vertegenwoordigd door mr. Laurent Pettiti (balie van Parijs), die vooraf en na afloop van iedere meeting rapporteerde aan de CCBE-werkgroep wiens leden suggesties en commentaar konden leveren. Voormalig OVB-voorzitter Edward Janssens zetel in deze werkgroep van de CCBE. Langs Franstalige kant wordt de kwestie opgevolgd door mr. Patrick Henry.  Langs deze weg hebben de Ordes de afgelopen 3 jaar herhaaldelijk hun input kunnen geven en heeft de CCBE als geheel zeker haar impact op het ontwerpverdrag kunnen hebben.

De finale tekst is een consensustekst. Iedere lidstaat heeft haar eigen organisatie van de advocatuur en dat laat zich niet altijd even vlot vertalen naar één uniforme tekst.

Het doel van het verdrag is het internationaal versterken van de bescherming van het advocatenberoep en het recht om dit beroep in volle onafhankelijkheid en zonder discriminatie, intimidatie, agressie of ongepaste belemmeringen uit te voeren (artikel 1). Om de effectieve implementatie van de verdragsbepalingen te verzekeren, wordt een specifiek toezichtmechanisme opgericht.

 

2. Aanpassing communicatiereglement na nieuw overleg met OBFG 

Op 28.6.2023 werd door de Algemene Vergadering beslist om het versturen van een officiële brief (in bepaalde gevallen) niet langer afhankelijk te maken van de aanvaarding van de bestemmeling. In het verslag van de Algemene Vergadering van 25.9.2024 merkte ik al op dat er op 14.10.2023 een nieuw overleg met de OBFG zou plaatsvinden, om tot een consensus tekst te komen. Tot dan treedt de wijziging aangenomen op 28.6.2023 alvast niet in werking. Na het overleg met OBFG is er uiteindelijk eengemaakte tekst voorhanden, maar die zal nog in overweging genomen worden door de Algemene Vergadering, met mogelijke amendering. Dit omdat deze consensus tekst afwijkt van de tekst aangenomen op 28.6.2023.
Wordt dus vervolgd.

 

3. Cel evenredigheid

De Cel Evenredigheid binnen de Orde van Vlaamse Balies (OVB) speelt een adviserende rol in de totstandkoming van reglementen die de Algemene Vergadering zou kunnen uitvaardigen en geeft onafhankelijk en objectief advies over de evenredigheid van beoogde reglementen die de toegang tot of de uitoefening van het beroep van advocaat kunnen beperken dit om ervoor te zorgen dat reglementen niet onnodig beperkend zijn en in lijn blijven met de principes van proportionaliteit en rechtvaardigheid.

Na een (herhaalde) oproep zijn er uiteindelijk 9 personen die zich kandidaat gesteld hebben om deel uit te maken van deze cel. Er is voorzien dat de cel uit een meerderheid van niet-advocaten moet bestaan, wat wil zeggen dat er dus minstens 4 niet-advocaten lid van moeten zijn. De Algemene Vergadering heeft volgende personen verkozen als lid:

Philippe De Jaegere
Stefaan Raes
Mario Renodeyn
Jacques Steenbergen
Greet T’Jonck
Jef Vandorpe
Bram Verschuere

 

4. Bestaat er een noodzaak tot het aanpassen van de Codex Deontologie voor Advocaten m.b.t. het vermelden van de hoedanigheid van plaatsvervangend rechter of raadsheer (of andere mandaten) in publiciteit, op sociale media en dgl.

Thans is in de Codex Deontologie Advocatuur volgend verbod opgenomen:

Art. 88 “Behalve in personalia en in curriculum vitae mag de advocaat in publiciteit geen melding maken van de ambten in de rechterlijke macht die hij bekleedt of bekleedde en de politieke mandaten die hij uitoefent of uitoefende.”

Er is een debat gevoerd over de strekking van dit artikel en de vraag of er een noodzaak bestaat om dit artikel aan te passen (verstrengen). Moet bijvoorbeeld ook niet verboden worden: het vermelden van mandaten zoals plaatsvervangend rechter buiten personalia en curriculum vitae, bijvoorbeeld op de eigen website van het kantoor, op LinkedIn, in briefwisseling, etc …

De meningen waren verdeeld, waarbij sommige stemmen een status quo verkozen en andere een verstrenging. Een indicatieve stemming van de Algemene Vergadering liet alvast verstaan dat een meerderheid van de afgevaardigden geen voorstander is van een wijziging van het artikel. Een wijziging zit er in de nabije toekomst dus wellicht niet in.

 

5. Aanpassen van de Codex Deontologie voor Advocaten: controle derdenrekeningen

Artikel 132 van de codex deontologie voor advocaten, voorziet het derde lid dat de advocaat de financiële instelling waar hij of zij een derdenrekening houdt, de toelating heeft om eenmaal per jaar alle gegevens in verband met de transacties op de derdenrekning over te maken aan de Stafhouder.

Echter werkt artikel 446quater §5 Ger.W. gewijzigd bij wet van 15 mei 2024. Door die wetswijziging is het zo dat de communautaire ordes de financiële transacties op de derdenrekeningen op “automatische geïnformatiseerde wijze”.

Het voorstel tot wijziging werd aangenomen en voorziet dus de schrapping van de passage “één keer per jaar” om de Codex deontologie voor Advocaten in overeenstemming te brengen met de applicatie, met name o.a. voor wat betreft de frequentie van de controle.

 

6. Samenstelling werkgroep bediendenstatuut voor advocaten

In de Algemene vergadering van 25 september 2024 werd de suggestie gedaan – door een grote meerderheid van de algemene vergadering gedragen – om gebeurlijke modaliteiten bij invoering van een bediendenstatuut voor advocaten nader te onderzoeken en er een advies over te formuleren aan de Algemene Vergadering.

De raad van bestuur heeft ondertussen een werkgroep opgericht en samengesteld uit voor en tegen tegenstanders van het bedien statuut als experten in sociaal recht. Zij gaan aan de slag en zullen een verslag uitbrengen aan de algemene vergadering die er dan een debat over kan voeren en de nodige beslissingen kan nemen. Stafhouder Vanryckeghem maakt deel uit van deze werkgroep.

 

7. Er waren ook verkiezingen voor de leden van de GCR-commissie erelonen en de leden van de GCR-commissie saisine.

Volgende confraters zijn verkozen:

Erelonen
Mark Hersens
Jank Donkers
Christiaan Clement
Curd Vanackere
Michael Schrevens
Jan swennen

Saisine
Jan Swennen
Mark Hersens
Christiaan Clement
Mario van santvoort
Michael Schrevens
Hans Janssens

 

8. Richtlijnen AI voor advocatenkantoren; voorstelling RVB en CCBE.

Artificiële intelligentie (AI) is niet meer weg te denken en ook de advocatuur wordt er meer en meer mee geconfronteerd. Mr. Erik Valgaeren, bestuurder digitalisering, en de heer Simone Cuomo, secretaris-generaal van de CCBE, hebben toegelicht hoe hierin bijstand en informatie kan gegeven worden aan advocaten en welke plannen hierrond bestaan. Zo heeft de CCBE een aantal position papers gepubliceerd en ook aanbevelingen. De heer Cuomo wees ook op de noodzaak om in de opleiding van advocaten aandacht te besteden aan AI, alsook op het belang van de AI verordening die in 2026 van kracht zal worden (meer info hierover vind je hier).
De OVB komt nog met een opleiding over welke tools er allemaal voor handen zijn en er wordt ook gewerkt aan richtlijnen/best practices voor het gebruik van AI.

Stefan Pieters
Vicestafhouder