Vicestafhouder Stefan Pieters rapporteert over de algemene vergadering van de OVB.

 

Er stond weer heel wat op de agenda van de algemene vergadering van de Orde van Vlaamse Balies op 26 mei 2025 te Leuven. Het was de voorlaatste van dit gerechtelijk jaar. De aandacht lag deze keer toch wel op het doorvoeren van een aantal wijzigingen aan de Codex Deontologie voor Advocaten. 

Alvorens die agendapunten aan bod kwamen werd het verslag van de vergadering van 26 maart goedgekeurd.

 

1.
Een eerste aanpassing van de CDA, betrof de opname van een extra vak in de beroepsopleiding: welzijn. In de Codex Deontologie voor Advocaten somt artikel 45 lijst de vakken op die deel uitmaken van deze opleiding, waaronder deontologie, communicatie, ADR, ondernemen … en nu dus ook welzijn. Cijfers van Precura (gewaarborgd inkomen, lees hier meer over Precura) wijzen er op dat burn-out bij de jonge generatie advocaten de vaakst voorkomende oorzaak van uitval is. In de volgende editie van de beroepsopleiding zal dus aandacht besteed worden aan dit onderwerp en dat zal klassikaal zijn, gezien die verplichting na amendement van balie Limburg mee ingeschreven werd in de CDA.

 

2.
De tweede beoogde aanpassing van de CDA betrof opnieuw een ingreep in de beroepsopleiding, maar dan de mogelijkheid om een beroep in te stellen tegen tegenvallend resultaat en de termijn waarbinnen men de opleiding moet vervolledigd hebben. Beoogd, omdat het hier ging om een voorstel om de voorgestelde wijzigingen in overweging te nemen. Als de algemene vergadering daar mee akkoord gaat, dan wordt er een termijn bepaald waarbinnen de leden van die algemene vergadering amendementen kunnen ingediend worden op de voorgestelde wijzigingen. Over die amendementen wordt er vervolgens een advies gegeven door de commissie deontologie. In het gerechtelijk jaar 2025-2026 zal de algemene vergadering de amendementen dan bespreken, er over stemmen en in voorkomend geval over de volledige tekst van het gewijzigde artikel als er een of meerdere amendementen aangenomen werden.

Wat zijn de belangrijkste wijzigingen nu precies die voorgesteld worden:

• Nu is pas hoger beroep mogelijk tegen de niet-afgifte van een BUBA attest na het doorlopen van de volledige opleiding. Dat zou gewijzigd worden naar een mogelijkheid van beroep bij de beroepcommissie (die wordt aangesteld door de algemene vergadering), na het afleggen van een tweede zittijd én de mogelijkheid blijft beperkt tot de vakken waar een examen over afgelegd wordt en dus niet voor die opleidingsonderdelen waar een permanente evaluatie voor geldt (zoals ondernemen, communicatie, etc …).
• Naast examens zal ook een paper kunnen worden gebruikt worden om te beoordelen.
• Het BUBA attest zal moeten behaald worden binnen de eerste 30 maanden van de stage, versus de eerste 18 maanden nu. De praktijk toont aan dat de eerste 18 maanden voor vele advocaten-stagiairs nu praktisch niet haalbaar is om diverse redenen, waaronder een late instap (na de maand september) in het beroep doordat de BUBA lessen vrij snel aanvangen na opname op de lijst traditioneel begin oktober.

Nieuw (of toch vrij nieuw) is de Cel Evenredigheid, die opgericht is door de algemene vergadering en die (een niet bindend) advies moet geven aan de algemene vergadering over voorgestelde wijzigingen van de deontologie wanneer die regels betrekking hebben op de toegang en de uitoefening van het beroep van advocaat. De opdracht voor deze cel is om na te gaan of de voorgestelde wijzigingen wel proportioneel zijn ten overstaan van het beoogde resultaat. Zoals eerder in een van de verslag gemeld is het zo dat stafhouder Philippe De Jaegere (gewezen stafhouder voormalige Balie Kortrijk) momenteel voorzitter is van deze cel.

De algemene vergadering stemde gunstig en dus worden de voorgestelde wijzigingen in overweging genomen en er kunnen amendementen ingediend worden tot 14 augustus 2025.

 

3.
Een volgende beoogde aanpassing gaat over de permanente vorming. Toch wel geruime tijd terug werd er in artikel 53 van de CDA ingeschreven elke advocaat verplicht is om elke 5 jaar 2 uur ( en dus 2 punten) opleiding te volgen over deontologie. De algemene vergadering ging akkoord met het voorstel om de wijzigingen in overweging te nemen. Amendementen kunnen tot 14 augustus 2025 ingediend te worden. De wijzigingen zelf? Jaarlijks één uur opleiding volgen over deontologie en één uur over witwaspreventie.

Het is realiteit dat het rechtsverkeer en de deontologische regels als gevolg daarvan steeds complexer worden. Wat witwaspreventie betreft is de internationale druk zeer groot om daar op in te zetten. Van waar komt die witwasregeling nu precies. Niet van de EU alvast, maar van een internationale organisatie opgericht in het kader van de G7 groep. AI (een varia punt op de agenda overigens) leert dit over de FATF/GAFI (hun website vind je hier):

“De FATF (Financial Action Task Force), ook bekend onder de Franse naam GAFI (Groupe d'action financière), is een intergouvernementele organisatie die in 1989 is opgericht op initiatief van de G7 

Het hoofddoel van de FATF is het bestrijden van witwassen van geld, financiering van terrorisme en andere bedreigingen voor de integriteit van het internationale financiële systeem.

Wat doet de FATF:

• Stelt internationale standaarden op (de zogeheten "FATF-aanbevelingen") om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan.
• Evalueert landen op hoe goed zij deze standaarden implementeren via zogeheten "mutual evaluations".
• Publiceert lijsten van landen met tekortkomingen in hun aanpak, zoals de "grijze lijst" (landen onder verhoogd toezicht) en de "zwarte lijst" (landen met ernstige tekortkomingen).
• Bevordert samenwerking tussen landen en instellingen om financiële criminaliteit te bestrijden.

De aanbevelingen van de FATF zijn wereldwijd erkend als de internationale standaard voor anti-witwas- en terrorismefinancieringsmaatregelen. Lidstaten en andere landen worden sterk aangemoedigd om deze aanbevelingen te implementeren, omdat niet-naleving kan leiden tot economische sancties of reputatieschade”

Alle aanbevelingen vind je hier. Er zijn werkbezoeken van de FATF aan elke lidstaat, ook aan België dus. De advocatuur scoort slecht wat betreft meldingen en vormt telkens een punt van aandacht.
De verplichtingen voor advocaten(kantoren) gaan zeer ver en zijn absoluut onvoldoende gekend. Bijvoorbeeld kan verwezen worden naar volgende verplichtingen:

• Cliëntenonderzoek:
  Identifiiceren en verifiëren van cliënten (inclusief uiteindelijke begunstigden) voor ze een zakelijke relatie aangaan.
• Risico’s inschatten:
  Er moet een inschatting gemaakt worden of een cliënt of een dossier een verhoogd risico op witwassen, terrorismefinanciering inhoudt en daar moeten maatregelen op afgestemd worden.
• Er moeten interne procedures opgezet worden:
  Zo moeten er interne gedragslijnen en controlemaatregelen opgesteld worden, moeten medewerkers opgeleid worden in het herkennen van verdachte transacties en moet er een stappenlijst gehanteerd worden voor het naleven van de regelgeving.

De Orde van Vlaamse Balies heeft op deze webpagina een schat aan informatie verzameld over de verplichtingen en biedt er ook tal van modellen aan om advocaten in staat te stellen om de verplichtingen na te leven.

In de CDA staan in afdeling III.1.2. de verplichtingen inzake Witwaspreventie opgenomen. Artikel 72 CDA voorziet ook de mogelijkheid om vragenlijsten rond te sturen over het onderwerp om na te gaan of de verplichtingen nageleefd worden en om te sensibiliseren. Die vragenlijsten worden ook elkaar jaar aan de balie West-Vlaanderen rondgestuurd naar willekeurig uitgekozen advocaten(kantoren).

Het is toch van van groot belang dat deze verplichtingen onder de loep genomen worden door alle advocaten en dat de verplichtingen ook uitgevoerd worden. Zoals gezegd is er informatie beschikbaar bij de Orde van Vlaamse Balies onder de vorm van tekst en uitleg, maar ook modellen en ook webinars.

 

4.
De vierde wijziging gaat over een aantal aanpassingen van het besluit betreffende de werking van de algemene vergadering en de commissies. Het reglement van Orde dat de de werking van de Orde van Vlaamse Balies regelt dat boven dit besluit staat is iets anders natuurlijk en moet gerespecteerd worden.
Het besluit regelt een aantal praktische zaken zoals door wie en de manier waarop de algemene vergadering bijeengeroepen wordt, hoeveel keer ze zetelt, wie de agenda opstelt en bepaalt alsook hoe een afgevaardigde er een punt kan aan laten toevegen, hoe stemmingen verlopen, waarover moties van orde ingediend kunnen worden en hoe deze afgehandeld worden, hoe reglementen tot stand komen (inclusief de amendering) en ook hoe commissies opgericht en bevolkt worden.

Amendementen hier kunnen tot 15 september 2025 ingediend worden.

 

5.
Beoogde wijziging vijf gaat over een aanpassing van de verplichte bepalingen die in een stageovereenkomst opgenomen moeten worden. Maar ook een belangrijke wijziging met betrekking tot de vrije dagen die een advocaat-stagiair gegund moeten worden met het oog op het voorbereiden van en deelnemen aan de BUBA-examens nu daar elk jaar uiteenlopende discussies over ontstaan.

Wat beoogt het voorstel nu precies:

• De invoeging van volgende verplichte opname in de stageovereenkomst:
  “- de beperking van de beroepsaansprakelijkheid van advocaat-stagiair volgend uit de behandeling van zaken voor de stagemeester of het kantoor en dit, voor zover wettelijk toegelaten, tot het bedrag van de basis dekking van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de advocaat-stagiair;”
• Wat de toelating om afwezig te blijven met het oog op de voorbereiding en deelname aan de BUBA examens betreft staat er nu in de CDA te lezen:
  “- het recht op afwezigheid met behoud van vergoeding voor de voorbereiding van de examenstot het behalen van het bekwaamheidsattest (art. 46 Codex Deontologie), met een minimum van 5 werkdagen;”
  De beoogde tekst is:
  “- het recht op afwezigheid met behoud van vergoeding voor de voorbereiding van de examenstot het behalen van het bekwaamheidsattest zoals bedoeld in artikel 40 waarbij de advocaat-stagiair minstens de vijf werkdagen voorafgaand aan het eerste examen en de daaropvolgende examendagen tot en met de dag van het laatste examen afwezig mag blijven”
  Concreet wil dat zeggen dat elke discussie daarmee uitgesloten zou worden: van 5 dagen voor de start van het eerste examen tot en met de dag van het laatste examen is er een recht van afwezigheid die dus zonder impact is op de stagevergoeding.
  Maar in het voorstel is ook voorzien dat dit enkel geldt voor de examens van de eerste zittijd.
• De CDA voorziet de mogelijkheid voor stagemeester en advocaat-stagiair om de stageovereenkomst op te zeggen met een opzeggingstermijn van 3 maanden.
  Indien de advocaat-stagiair de stageovereenkomst opzegt dan kan de stagemeester een tegenopzeg geven van één maand en de advocaat-stagiair ook vrijstellen van prestaties tijdens deze periode.
  Het voorstel is nu om dergelijke tegenopzeg ook mogelijk te maken voor een advocaat-stagiair wanneer de opzeg uitgaat van de stagemeester.

De Raad van Bestuur vroeg reeds advies aan de cel evenredigheid over de voorgestelde wijzigingen. Er blijkt alvast geen bezwaar voor de toevoegingen inzake de BA in de stageovereenkomsten en de verduidelijkingen over het recht op afwezigheid tijdens de voorbereiding en de deelname aan de BUBA-examens. De cel adviseert om deze 2 wijzigingen van toepassing te verklaren op de lopende overeenkomsten.
Wel waarschuwt de cel voor mogelijke problemen voor wat wijziging 3 betreft en waar zij de AV voor oproept om een oplossing voor uit te werken.

Amendementen kunnen hier ingediend worden tot 14 augustus 2025.

 

6.
Een laatste, zesde wijziging, betreft een wijziging aan de gedragscode, waarbij werd ingevoegd:
“ Art 9: Elke advocaat draagt zorg voor zijn of haar eigen welzijn om de kwaliteit van de dienstverlening aan cliënte te waarborgen. “
Meer informatie over en de volledige gedragscode zelf vind je hier. Let wel: de wijziging werd nog niet verwerkt.

Hoe jongeren beter betrekking bij de Orde van Vlaamse Balies was een volgend punt dat besproken werd.
Enkele maanden terug vond er een bespreking plaats tussen de leden van de algemene vergadering en de Raad van bestuur over de manier waarop de Algemene Vergadering werkt en Of dat beter zou kunnen. Een van de onderwerpen dat toen ter sprake kwam, was de vaststelling dat het moeilijk blijkt om jongeren advocaten aan te trekken zich te engageren voor de werking van de Orde van Vlaamse Balies. Als persoonlijke noot voeg ik daaraan toe dat dit ook het geval is voor de werking van de lokale ordes. Er werd van gedachten gewisseld op welke manier meer jonge advocaten zouden kunnen warm gemaakt worden om zich te engageren mee te werken, ook als afgevaardigde In de algemene vergadering.

Hoger in dit verslag stond ik doelbewust uitgebreid stil bij een aantal voorgenomen wijzigingen aan de codex deontologie. Er zijn toch een aantal zaken de revue gepasseerd op 28 mei die van onmiddellijke impact zijn op de jongste van onze beroepsgroep: de advocaten-stagiairs. De Algemene Vergadering is de instantie bij uitstek die een onmiddellijke impact kan hebben en ook heeft op de organisatie en uitoefening van het beroep.
In december van 2025 zal de Algemene Vergadering overigens beslissen offer een wijziging moet komen aan de minimum stagevergoeding en zo ja kom maar welk bedrag dat dan zou moeten worden.

Volgend jaar in juni zullen er opnieuw verkiezingen georganiseerd worden om voor elke balie de afgevaardigden en de Algemene Vergadering te verkiezen. De stafhouder en vicestafhouder van elke balie zijn automatisch lid van deze vergadering, maar daarnaast zijn er nog te verkiezen afgevaardigden waarvan het aantal afhangt van de grootte van elke balie. Balie west Vlaanderen heeft recht op 6 verkozen afgevaardigden en heeft dus een delegatie van 8 leden in totaal. Het is nog eventjes dus kom maar bij deze al een warme oproep aan jonge confraters die op zoek zijn naar een uitdaging en een engagement willen aangaan om nu al even stilte staan bij een mogelijke kandidatuur.

De Raad van bestuur heeft vervolgens ook nog een stand van zaken gegeven omtrent de uitvoering van het beleidsplan 2023-2026. En bestuurder Marnix moerman gaf nog wat toelichting over de uitbetaling van de vergoedingen tweedelijnsbijstand, eerder al medegedeeld via e-mail en social media.

 

7.
Een laatste een punt waar ik stil bij wil staan is de Europese conventie voor de advocatuur. Het is een verdrag dat tot stand is gekomen binnen de schoot van de Raad van Europa, die was al kennen van het Europees verdrag voor de Rechten van de mens en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. U kan meer uitleg vinden over dit verdrag en de tekst zelf downloaden op de website van de OVB.

Voor de Orde van Vlaamse Balies heeft stafhouder Edward Janssens (gewezen voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies) voor de OVB als expert deelgenomen In de schoot van de CCBE bij het onderhandelen van de uiteindelijke tekst. Ik wil hem hier uitdrukkelijk voor bedanken.
Maar ook wil ik graag confrater Laurent Pettiti bedanken. Meester Petitti is lid van de Franse delegatie bij de CCBE, en overigens ook actief als advocaat in Brussel naast Parijs.

Het vele werk van deze twee mensen, maar nog vele anderen, heeft ervoor gezorgd dat wij uiteindelijk over een uniek instrument beschikken waarmee niet alleen de advocatuur, maar ook de ordes, beschermd worden.

Ondertussen hebben 17 landen Het Verdrag reeds ondertekend kom maar het zal wachten zijn op 8 ratificaties vooraleer het van kracht wordt. Er is overigens internationale interesse, zelfs vanuit Latijns Amerika, om zich aan te sluiten bij het Verdrag. Het belang ervan kan niet genoeg onderstreept worden en ik zal er dan ook en een afzonderlijke bijdrage meer aandacht aan besteden. Maar ondertussen verduidelijk ik graag dat dit en voor de advocatuur zeer tastbaar resultaat is van het werk van de CCBE, waarin ik actief ben als lid van de Belgische delegatie, maar ook als commissielid. Ik nodig u graag uit om even er moet iets doen om de website van de CCB te bezoeken waarop u meer informatie vindt over deze organisatie die 1 miljoen advocaten in Europa (ook niet EU lidstaten) vertegenwoordigd en een gesprekspartner is voor De Europese Commissie en het Europees Parlement.

 

8.
Tenslotte werden ook de leden van de beroepscommissie beroepsopleiding verkozen. Deze is samengesteld uit 4 effectieve leden en 4 plaatsvervangers.

Werden verkozen als effectieve leden:

• Sabien Lust
• Siegfried De Mulder
• Marc Dewael
• Christophe Vangeel

Als plaatsvervangers:

• Alex Buelens
• Jan Fransen
• Thomas Vuylsteke
• Ignace Laplaese