Bijdrage van mr. Lies Sinnaeve (advocatenkantoor Crivits & Persyn)

Tijdens of na een bouw kan er veel mislopen, vaak met een grote financiële impact. Als advocaten worden we dikwijls geraadpleegd door een bouwheer, aannemer, architect of andere actor, elk met zijn eigen belangen. Zeer vaak spelen verzekeringen dan een rol.

Hieronder zetten we de belangrijkste verzekeringen in de bouwsector op een rij, telkens met concrete voorbeelden. Een aantal van die verzekeringen is zelfs verplicht. Iedere advocaat heeft er dus belang bij ervan op de hoogte te zijn om zijn cliënten goed te kunnen adviseren.
 

Verplichte verzekering tienjarige aansprakelijkheid bij woningbouw

(Wet Peeters-Borsus, in werking sinds 1 juli 2018)

Iedere architect, aannemer of andere dienstverlener in de bouw (zoals een studiebureau) moet zich verplicht laten verzekeren voor zijn tienjarige aansprakelijkheid. Let wel, deze verplichting geldt enkel voor woningbouw en enkel voor werken die betrekking hebben op de stabiliteit, stevigheid en waterdichtheid van de woning, en mits de tussenkomst van een architect wettelijk vereist is. Ze is dus verplicht voor bijvoorbeeld de aannemer die het dak legt, maar niet voor de installateur van elektriciteit. De dekking geldt vanaf de oplevering van de werken voor een periode van tien jaar.

Voorbeelden van schadegevallen: een muur die gedeeltelijk instort of een dak dat begint te lekken.
 

Verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor dienstverleners van intellectuele prestaties

(Wet Peeters-Ducarme, in werking sinds 1 juli 2019)

De architect en andere dienstverleners die hoofzakelijk intellectuele prestaties verrichten in de bouw (bijvoorbeeld een studiebureau of een landmeter, maar niet een gewone aannemer) moeten bovendien een verplichte verzekering afsluiten voor de dekking van aansprakelijkheid voor contractuele beroepsfouten. Deze verplichting geldt niet enkel voor woningbouw, maar voor alle onroerende werken, ook als een architect daar niet wettelijk bij vereist is (bijvoorbeeld bij afbraakwerken).

Voorbeelden van schadegevallen: de verkeerde opmeting van een terrein door een landmeter of een vergissing in de opmaak van een EPC-attest.
 

Facultatieve ‘gewone’ BA-exploitatieverzekering

De klassieke BA-exploitatieverzekering is facultatief, tenzij bij overheidsopdrachten, waar ze verplicht is. Deze verzekering biedt dekking voor buitencontractuele schade tijdens de uitvoering van de werken, dus niet voor het eigen gebrekkige werk.

Voorbeelden van schadegevallen: een werfafsluiting waait om en komt op geparkeerde voertuigen terecht. De herstelkost van een scheef gemetselde muur wordt dan weer niet gedekt.

Deze polis kan ook de optie dekking voor ‘toevertrouwde goederen’ bevatten, dat wil zeggen voor schade aan goederen van de bouwheer die niet het voorwerp van het gecontracteerde werk uitmaken.

Voorbeelden van schadegevallen: de aannemer moet de roofing herstellen en berokkent daarbij schade aan het dak. Het dak is een toevertrouwd goed; schade hieraan wordt dus gedekt.

Een andere aanvullende optionele verzekering is de dekking voor ‘aansprakelijkheid na werken/levering’. Dit luik dekt de aansprakelijkheid voor verborgen gebreken die na de oplevering opduiken.

Voorbeelden van schadegevallen: door waterinfiltratie na dakwerken moeten de meubelen vervangen worden.
 

Facultatieve verzekering Alle Bouwplaatsrisico’s (ABR)

Een ABR-verzekering dient voor bescherming van de bouwwerken terwijl de werf nog lopende is. Ze dekt in eerste instantie de materiële schade aan bouwwerken, bestaande goederen en werftoestellen en -materiaal (zonder discussie over aansprakelijkheid en ongeacht de oorzaak). Alle bouwpartijen zijn hierin doorgaans verzekerd.

Voorbeelden van schadegevallen: een werfkraan waait om door een storm en valt op de half gemetselde gebouwen, een brand vernietigt de reeds gebouwde muren, of pas geplaatst sanitair wordt gestolen.

Na de oplevering loopt de dekking nog een korte termijn verder (meestal 12 of 24 maanden) voor schade die tijdens de bouwtermijn ontstaan is op de bouwplaats.

Daarnaast kan de ABR-verzekering ook uitkomst bieden wanneer de bouwwerken schade aan derden berokkenen. Dit is doorgaans pas in twee orde van toepassing, nadat de waarborg van de klassieke aansprakelijkheidsverzekering is uitgeput.

Voorbeelden van schadegevallen: het gebouw van de buurman vertoont barsten door het intrillen van funderingspalen.